Tashkent Marathon (Oezbekistan) #169

Het jaar waarin ik 75 word is gestart en daarin wil ik nog eens deelnemen aan het Belgisch kampioenschap dat in oktober in Eindhoven zal plaatsvinden. Ik ga ook weer proberen om mijn normaal aantal te halen en daarom wil ik al vroeg in het jaar een eerste marathon plannen. Alhoewel ik absoluut geen liefhebber ben van trailruns, schrijf ik toch in voor de nog jonge marathon door het natuurpark Hoge Kempen in Maasmechelen want het is kortbij en er zijn nog maar weinig organisaties in dit seizoen. Van uit de club komt het voorstel van twee dames, Linda en Griet, om mij mee te nemen want zij gaan er ook aan deelnemen. Helaas! Enkele dagen voor de wedstrijddag krijg ik een acute griepaanval en ik moet de dames alleen laten gaan. Even overweeg ik om snel een alternatief te zoeken maar dan gaat dat te kort voor mijn geplande, bijzondere voorjaarsmarathon komen en dus richt ik mijn trainingen maar op die geplande voorjaarsmarathon. Dat komt goed uit want JMT gaat op dezelfde datum massaal naar het EK Brussel-Leuven en dus passen de clubtrainingen ook goed voor mij. Ik ondervind wel dat mijn snelheid weer wat is afgebot.

Vorig najaar geraakte Zjan geïntrigeerd door een krantenartikel over Tashkent, de hoofdstad van Oezbekistan, gelegen op de vroegere zijderoute. Omdat we twee jaar geleden een goed gevoel hadden overgehouden aan onze reis naar Baku in Azerbeidzjan leek het haar wel de moeite om Tashkent te gaan verkennen. Ik vond op het internet dat er in het voorjaar daar een marathon wordt georganiseerd en dus wordt de knoop snel doorgehakt, althans dat is de bedoeling. Informatie vinden over die wedstrijd blijkt geen sinecure. Ze hebben geen website maar enkel een Instagram-pagina. Daar staat alleen info over de vorige editie van de wedstrijd en dat blijft zo een hele tijd. Ik zie ook niet hoe je contact kan maken met de organisator. Ik vind een website van een organisatie die marathons aankondigt en die van Tashkent staat in hun lijst. Ik krijg als antwoord dat zij geen organisator zijn en dat ik me tot de betreffende organisator moet richten. Ik vraag per mail of ze mij contactinformatie kunnen bezorgen en ik krijg het mailadres van een persoon in Oezbekistan. Op mijn vraag naar info aan hem krijg ik als antwoord dat ze in november zullen beginnen met een update van hun Instagram-pagina. November passeert, december gaat voorbij, … het enige wat ik tot nu toe weet is dat de marathon zal plaats vinden op 13 april. Het wordt februari eer die update er eindelijk komt. Heel duidelijk is dat allemaal niet, ook al omdat veel in Cyrillisch schrift is opgesteld. Tot dan durfde ik nog geen vluchten en hotel boeken maar nu hakken we de knoop door: we riskeren het.

We boeken bij Turkish Airlines de vluchten. We vliegen ’s avonds van Brussel naar Istanbul en dan ‘s nachts verder naar Tashkent waar we ’s morgens rond 8 uur zullen aankomen. Ik boek ook de overnachtingen in Hotel Old Tashkent. We weten niet waar start en aankomst zullen zijn maar het hotel ligt binnen de kleine ring dus zullen die wel redelijk bereikbaar zijn. Meestal organiseren wij ons verblijf in functie van start en aankomst maar nu is het nogal gokken. We gaan 6 nachten blijven om zo ook wat te zien te krijgen van de stad en misschien kunnen we ook wat uitstappen daarbuiten boeken zoals we dat deden in Baku.

Wanneer Joost ons op donderdagnamiddag naar Zaventem brengt weten we nog steeds niets over waar ik mijn nummer kan ophalen en hoe het parcours er uitziet. Dat laatste wordt wel beschreven als met een start in de levendige buurt van het HUMO-stadion en een tocht langs de belangrijke monumenten van de stad. We gaan inchecken bij Turkish Airlines en daar blijkt dat de vlucht enkele uren vertraging zal hebben met als gevolg dat onze connectievlucht in Istanbul zal weg zijn. We krijgen elk een voucher van 20 € om iets te eten of te drinken aan onze gate tijdens de wachttijd. We moeten naar een andere balie voor de herticketing van de tweede vlucht. Aan die balie is één personeelslid bezig en er staat al snel een vijftiental mensen die in hetzelfde geval zijn als wij. De man die als eerste in de file staat is na een half uur nog steeds in volle discussie, we schieten niets op. Iedereen wordt nerveus tot op een bepaald moment een medewerker van Turkish Airlines komt zeggen dat we toch gewoon kunnen inchecken en dat ze in Istanbul wel alles zullen oplossen. Ik telefoneer nog naar ons hotel in Tashkent om te melden dat we veel later zullen zijn en dat ze de shuttle-dienst die we besteld hebben mogen annuleren.

Een A330 brengt ons van Brussel naar Istanbul. Alhoewel ik heb betaald om naast elkaar te zitten, krijgen we afzonderlijke plaatsen maar per mail kregen we de boodschap dat ze de reserveringskosten zullen terugstorten. Alhoewel we dus voor de start in Brussel al iets konden eten dank zij die vouchers, krijgen we in het vliegtuig weer een maaltijd, we komen niets te kort. We landen rond 2.30 uur in Istanbul en de vlucht naar Tashkent is natuurlijk weg. Aan de balies waar de herticketing gebeurt werken heel wat meer mensen dan in Brussel en twee medewerksters halen zelfs dan nog een deel van de wachtenden mee naar een ander bureau om nog sneller alles te regelen. We zullen om 7 uur al kunnen doorvliegen naar Tashkent. We krijgen ook nu weer een voucher om een maaltijd te kopen daar. Door het late aankomstuur, de herticketing en de maaltijd schiet er geen tijd over om wat te slapen. In de vroege ochtend vertrekt ons vliegtuig voor een vlucht van bijna vijf uur naar Tashkent. We krijgen weer een volledige maaltijd en daarbij mag zelfs een flesje wijn. We kunnen een kort dutje doen maar zijn toch behoorlijk moe wanneer we landen.

Mede door het tijdsverschil van twee uur met Istanbul is het ongeveer middag wanneer we landen in Tashkent. Het is geen heel grote luchthaven en het gaat vlot met minder strikte regels dan we hadden verwacht. We gaan onze valies halen aan de bagageband en weeral helaas, ze is er niet bij. Dat is ook voor twee anderen het geval en we gaan samen naar de dienst voor ontbrekende bagage. Voor we kunnen beginnen aan de aangifte komt een medewerker zeggen dat op een andere band ook enkele koffers van onze vlucht liggen en dat zijn gelukkig die van ons en die twee anderen. Aan een wisselkantoor wissel ik 100 € aan een koers die ik had verwacht en er worden ook geen kosten aangerekend. We krijgen 1 400 000 Som en dat is een pak biljetten. Bij het buitenkomen worden we overrompeld door mannen die taxidienst komen aanbieden. Dat zijn wellicht geen officiële taxichauffeurs maar we zien ook geen officiële taxi’s staan. Die niet officiële chauffeurs bieden tegen elkaar op. Omdat de shuttledienst van het hotel 20 dollar zou kosten vind ik het bod van één chauffeur van 10 dollar ok en we laten ons naar het hotel voeren. Zjan is er niet heel gerust in maar de rit verloopt vlot en we worden voor de deur van ons hotel, in een klein zijstraatje van een grotere weg afgezet.

Aan de balie melden wij ons bij de twee jonge mannen die daar zitten. We hadden voor de helft van de dagprijs een early-check-in geboekt zodat we onmiddellijk een kamer en een ontbijt zouden hebben. Door de grote vertraging is dat nu niet nodig en het wordt ook niet aangerekend. Een eerste meevaller is dat en er zullen er nog volgen. Ze vragen om vooruit te betalen en dus bied ik mijn creditkaart aan. De medewerker wil cash geld maar zoveel heb ik niet. Geen zorgen evenwel, in de hotellobby staat een geldautomaat en met wat hulp haal ik daar 6 miljoen Som uit en dat is wat meer dan de hotelkost en we krijgen met het overschot nog wat cash voor ons leefbudget voor de volgende dagen. Later haal ik nog eens 1 400 000 Som uit die automaat. We hebben dus een budget van iets meer dan 200 € en dat volstaat voor al ons eten, drinken, taxi- en metroritten.

Ik moet mijn starterspakket vandaag, vrijdag dus, ophalen voor 20 uur maar ik weet niet waar. We overleggen met die twee balie-jongens en één ervan gaat aan de slag en na een korte tijd weet hij het: we moeten naar de ‘Magic City’, een evenementen-centrum in het hart van de stad. Ze zorgen ook nog voor een taxi. De chauffeur kan wat Engels en zet ons 3 km verder af aan die Magic City. Hij raadpleegt zijn gsm en ziet dat de rit 24 000 Som kost. Dat is minder dan 2 euro! We vinden het pleintje met een kleine expo en de tafels met de nummers voor de verschillende afstanden.

Ze vinden mijn naam en ik krijg mijn pakket. Er is één man die Engels spreekt en ik vraag hem hoeveel marathonlopers er deelnemen. Hij zegt dat het er zo’n 300 zullen zijn. Verbazend weinig vind ik dat. We wandelen wat rond in die Magic City, kopen een cola voor minder dan één euro voor twee en rijden dan terug naar het hotel. Nu kost de rit, weer in een auto waarvan we niet weten of dit nu een echte taxi is, 20 000 Som. Daarmee hebben we een idee van wat we mogen uitgeven aan een rit. Met de informatie die in het starterspak zit, ontdekken we dat de start niet in het centrum zal zijn maar in een park op ruim 20 kilometer buiten de stad. Op een snelweg met twee maal drie rijvakken heeft de organisatie een stuk van vijf kilometer op één richting afgezet. Vanuit het park moeten we vier kilometer in één richting, daar 180° draaien, 5 kilometer in de andere richting lopen en daar weer 180° keren om na één kilometer aan de uitgang van het park te komen. Dat moeten we vier keer herhalen en iedereen, de deelnemers van de 10 km , van de 21 km en de hele marathon zullen allemaal samen starten. Dit is gewoon bedrog! Hoe gaan eerst ik, en enkele uren later Zjan, aan de start geraken zo ver buiten het centrum?

In de namiddag gaan we de buurt verkennen. Een man nodigt ons in zijn zaak voor thee of koffie maar we vragen of we een glas wijn of bier kunnen drinken maar we zijn in een moslimland en dat hebben ze dus niet. Hij wijst ons wel de weg naar een vlakbij gelegen alcohol-shop en daar kopen we een fles witte wijn voor Zjan en twee halve liters lokale pils. Die pilsjes kosten 56 eurocent per stuk.

Al vroeg gaan we slapen, eindelijk! Dat gaat redelijk goed. Het is er in elk geval heel rustig. We beginnen de nieuwe dag met een ontbijt, anders dan bij ons in West-Europa, maar wel ook uitgebreid: minstens 22 verschikkende gebakjes, koekjes, … evenveel schaaltjes met confituren en nog eens zoveel met gedroogde vruchten, noten en zaden.

We houden het heel rustig op zaterdag en we gaan in de buurt eten. De eerste ober verstaat niets van ons Engels maar de manager komt zelf en na heel wat overleg zal de kok voor ons vleesloze pasta maken. Terug in het hotel gaan we overleggen met de baliejongens over hoe we aan de start zullen geraken. Eén van die mannen zet zich aan het werk en komt wat later in onze kamer verslag uitbrengen van zijn zoektocht. Een taxirit naar dat park kost zo vroeg in de morgen twintig keer meer dan een ritje binnen de ring en voor Zjan wat later op de dag ook vijftien keer zoveel. Hij vind het zelf veel en zegt dat hij gaat verder zoeken. Hij komt met een nieuw voorstel en dat is al heel wat beter. We bevestigen en wat later verschijnt hij weer om te zeggen dat we vooruit moeten betalen. Dat kan aan hem en hij transfereert dat naar de taxifirma. Hij ziet waarschijnlijk wat wantrouwen in mijn blik en hij stelt voor om de overhandiging van de biljetten voor de camera in de gang te doen en dat doen we dan toch maar. Hij zegt dat hij morgen vroeg om 10 uur klaar is met zijn job maar dat hij langer zal werken om te zorgen dat Zjan vlot in de taxi geraakt. En nu: eindelijk in bed! Ik word wel enkele keren wakker en hoop maar dat hij niet met dat geld verdwijnt en dat we morgen zonder vervoer zullen zijn.

Zondagmorgen 13 april: marathondag. Ik laat mijn wekkertje om 5 uur aflopen om mijn superontbijt te nuttigen en ik maak mij klaar voor het vertrek en tot mijn grote geruststelling zit de medewerker waaraan ik betaalde achter de balie en even later staat mijn taxi klaar. Na een rit van 25 minuten zet die mij af aan het park. Ik moet wel de drie rijvakken van de open helft van de snelweg oversteken maar dat lukt. Het is daar allemaal nogal chaotisch met heel weinig aanduidingen en als die er al zijn begrijp ik ze toch niet. Omwille van mijn outfit en uitzicht word ik gevraagd om een interview te geven voor de camera. Ik eet nog mijn bananen, drink icetea, smeer de schuurgevoelige zones in en kan nog terecht op een toilet.

Ik vind een beetje toevallig een plek waar een gigantische hoop lopers opgesteld staat tussen hoge nadarafsluitingen. Ik zie iemand daar over klimmen en ik probeer dat ook maar deze oude knar kan dat niet meer. Een behulpzame Oezbeek opent die afsluiting gewoon en ik kan er in. De lopers rond mij sturen mij naar voor want blijkbaar mogen die 300 marathonlopers vooraan staan. Zij herkennen waarschijnlijk de verschillend gekleurde borstnummers. Iedereen laat mij vlot door tot ik tot op zowat tien meter achter de startlijn sta tussen allemaal deelnemers met een donker blauw borstnummer.

We zouden om 8 uur starten maar de president en een officiële dame moeten hun zegje doen en de militaire fanfare speelt wat ik denk dat het volkslied is en zo wordt het bijna 20 minuten later eer we weg mogen. Mijn Strava krijg ik hier blijkbaar niet op gang.

We moeten een honderdtal meter lopen en dan zijn we op de parallelweg naast die autostrade. We hebben twee rijvakken ter beschikking maar die zijn snel helemaal gevuld want achter ons stonden blijkbaar duizenden lopers voor de 10 km en voor de halve marathon. Die vliegen mij natuurlijk langs alle kanten voorbij. Na iets meer dan een kilometer gaan we van die parallelweg op de driebaanvaksweg die met nadars en kegels in twee is gedeeld. Al snel komen de toplopers ons tegemoet gelopen op de andere helft. Na vier kilometer ga ik ook de andere richting uit. Aan de overzijde zie ik al heel wat wandelaars maar op onze helft komen de toppers ons al voorbij gestormd. Voor de allereerste loper maakt een fietser de weg wat vrij maar de andere toppers moeten soms wat slalommen.

Ik vernam dat er 300 deelnemers zijn voor de marathon maar achteraf zal blijken dat er maar 185 zijn vertrokken. Een kilometer na het tweede keerpunt verlaat een groot aantal lopers van de 10 km het parcours. Ik begin mijn tweede ronde. Een jonge deelneemster aan de halve marathon spreekt me aan met de vraag of ik iets bij heb tegen schuurwondjes. Omdat ik mijn vaseline thuis vergat heeft Zjan mij een tube Homeoplasmine meegegeven en die zit in mijn heuptas. Ik kan haar dus helpen en zij noemt mij een ‘lifesaver’ want ze had bij drie hulpposten daar om gevraagd zonder resultaat. Een jonge man met een nummer van de hele marathon stopt ook en vraagt ook wat zalf. Hij wil wel verder met mij. Hij vraagt wat ik denk te lopen en mijn antwoord bevalt hem, hij wil ook wel onder vijf uur blijven en daarmee beter doen dan in zijn eerste marathon. Hij vraagt honderduit maar na enkele kilometers haakt hij toch af.

Wanneer ik in de laatste kilometer van de tweede ronde kom, voel ik weer wat wringen en omdat daar enkele portapotties staan besluit ik om daarvan gebruik te maken en twee minuten later kan ik bevrijd weer door. Het is warm maar na een tijdje met volle zon komen er gelukkig wolken voor de zon. Ik drink aan elke bevoorradingspost. De lopers van de halve verlaten nu het parcours en dus wordt het heel eenzaam. Er ontstaan gaten van honderd meter en meer nu. Ik stel vast dat mijn kilometertijden stijgen naar zeven minuten en helaas soms zelfs meer. Toch begin ik meer en meer deelnemers in te halen en dat zijn vooral stappers, nu al. Wanneer ik passeer aan de overkant van de aankomstzone zie ik tot mijn grote blijdschap Zjan staan, ze is er dus geraakt. Na het zesde keerpunt zie ik haar weer en stop even bij haar. Ik moet nog iets meer dan 10 km en ze heeft dus nog ruim een uur voor ze klaar moet staan voor de finishfoto. Ik loop naar het zevende keerpunt en begin te rekenen. Aan dit tempo gaat het nipt worden om onder vijf uur te blijven. Als de marathon iets te lang is, en dat gebeurt vaak, haal ik het niet. Dat maakt weer eens dat bijzondere gevoel los: ik ga versnellen, en geen klein beetje. Elke kilometer neemt mijn overschot toe met een halve minuut. Zjan staat weer op de snelweg in de buurt van de aankomst. Ik moet dan nog twee kilometer met daarin het achtste keerpunt. Even later draai ik het park in en loop over de finishlijn. Zjan staat klaar.

Voor een goede foto moet de medailleoverhandiging twee keer overgedaan worden maar dat gebeurt met de glimlach, zowel van het Oezbeekse meisje als van mij.

Ik drink wat en informeer bij iemand van de organisatie over de podia voor de verschillende leeftijdscategorieën maar blijkbaar hebben ze maar drie categorieën en ik val in de +50. Dan maak ik natuurlijk geen kans op een podiumplaats. We vertrekken dus, maar dat is niet zo vanzelfsprekend. Er zouden shuttlebusjes van de aankomst naar een metrostation rijden maar waar staan die busjes? We moeten het driemaal vragen en uiteindelijk vinden we dat busje op misschien wel twee kilometer van de aankomst. We zetten ons in dat busje en moeten wachten tot het vol is. Aan de andere kant van de middengang zit een jonge man. Hij begint een gesprek. Hij heeft de halve gelopen en is vol bewondering als hij ziet dat mijn medaille die van de hele is. Zijn bewondering wordt groter wanneer hij mijn leeftijd verneemt. Murat, zo heet hij, is maar 17 jaar en studeert zijn eerste jaar ingenieur-architect. Zijn enthousiasme groeit want ik zeg dat ik ook architect was. Hij vraagt naar foto’s van mijn werk op mijn smartphone maar ik kan enkel een foto van mijn ‘Wall of Fame’ en van mijn hobby-tekenwerk tonen.

Zijn bewondering spat er af. Wanneer we uitstappen aan het metrostation gaat hij mee naar de kassa en hij koopt zonder onze vraag drie tickets. Hij rijdt met ons mee, draagt de tas van Zjan, wurmt ons door de drukte en stapt met ons af. Van daar moeten we nog ruim drie kilometer naar ons hotel. Hij spreekt mensen aan zonder dat wij weten waarom en plots houdt hij een aftandse auto tegen, bespreekt wat met de chauffeur en zegt dat we moeten instappen. Ik vraag me wat bezorgd af wat die man aan geld gaat vragen maar de jongeman dwingt ons zowat in die auto en rijdt met ons tot aan de deur van ons hotel. Onderweg begrijpen wij dat hij aan de chauffeur uitlegt wie wij zijn en we begrijpen de woorden ‘Belgisch kampioen’ uit het Oezbeeks. Ook die chauffeur begint te glunderen. Wij mogen niets betalen.

Bij het hotel wil Murat nog een selfie maken om aan zijn mama dit verhaal te kunnen vertellen. Ik heb ongetwijfeld een gigantische fan nu in Oezbekistan!

Na de douche en wat rust ronden we de marathonzondag af in een volks restaurant waar ons etentje bijna vier euro kost. Met een biertje en wat wijn uit de alcoholshop sluiten we de zondag af. Ik vind nog geen uitslagen op hun Instagrampagina behalve voor de top-5 van mannen en vrouwen. En dat blijft de volgende dagen zo. Ik weet meer over de uitslagen van mijn clubgenoten in het EK dan over mijn wedstrijd daar. Na contact met Jan op het thuisfront krijg ik een pdf-document met de uitslag. Van de 185 starters zijn er 173 aangekomen. Ik ben de 120ste, dus ruim 1/3de houd ik achter mij. Er is nog één 70-plusser, een inwoner van Kazachstan, net even oud als ik maar wat sneller, ik ben 2de dus.

We hebben nu nog drie dagen voor de verkenning van de stad en daarin leggen we al wandelend nog bijna een marathon af. Ik heb geen pijn in mijn benen, de marathon is snel verteerd. We beleven nog wat avonturen met amateurtaxi’s. Eéntje raakt de weg kwijt en omdat wij ondertussen blijkbaar beter weten waar we ons bevinden dan hij, verlaten we zijn auto, uiteraard zonder betaling en hij dringt ook niet lang aan daarvoor. Een andere chauffeur vraagt 50 000 Som maar ik geef maar 25 000 wat in overeenstemming was met vroegere ritten maar hij wil dat bedrag voor elk van ons. Ook hij dringt niet lang aan nadat wij weigeren.

Donderdag vertrekken we terug naar huis en zijn we ’s morgens vroeg op en kunnen nog net iets te eten krijgen als ontbijt. Een door het hotel gecharterde taxi brengt ons naar de luchthaven en in tegenstelling tot de heenreis verloopt alles heel vlot. Joost staat in Zaventem ons op te wachten, voert ons naar hus en heeft een avondmaal klaar.

We hebben een bijzondere trip achter de rug naar een bestemming die ver van onze leefwereld ligt. We hebben heel wat gezien en nogal wat avontuurlijke belevenissen meegemaakt. Het was een vervelende marathon, maar ik heb wel een nieuwe stad en een nieuw land op mijn palmares.

Er volgt nog een meevaller en een tegenvaller achteraf. De Country Marathon Club aanvaardt onmiddellijk deze marathon als officieel als mijn 36ste land. In tegenstelling daarvan wil de 100 Marathon Club dat niet doen. Omdat er enkel een instagrampagina is en geen website, is hij niet accepteerbaar voor hen. Raar, want ik kan toch alles duidelijk bewijzen. Spijtig!